Zoals voor de reis al aangegeven mocht ik voor de tweede keer mee met de Vrienden van Christopher naar Ghana. Na mijn eerste ervaringen in 2017, was ik een paar weken hoteldebotel van alle ervaringen en indrukken. Nu, de tweede keer was dit echt anders, je zou kunnen zeggen “de verwondering voorbij”. Ik wist veel beter wat ik kon verwachten, de aanpassing, het je overgeven aan de Afrikaanse manier van leven was veel gemakkelijker, “go with te he flow”.
De reis betekende ook een weerzien met de plekken en vooral de mensen die ik de eerste keer had mogen ontmoeten en leren kennen. We werden overal enthousiast en warm ontvangen en het voelde meteen weer vertrouwd. De zeven jaren sinds de vorige reis werden in enkele minuten overbrugt, een bijzondere ervaring.
Warmte
Maar niet alleen de ontvangsten waren warm, ook de temperaturen waren hoog, veel hoger dan normaal in deze tijd van het jaar, nu in november zo’n 36 tot 38 graden . Of we nu spraken met een groep boeren, de burgmeester van Bolgatanga of de directeur van Northlite Limited, de derde grote leverancier van zonnepanelen in Noord Ghana. Iedereen benoemde deze ook voor hen hoge temperaturen met als voornaamste oorzaak, de klimaatverandering. Zo waren in de afgelopen zomer(s) in de hete periode de temperaturen door gestegen tot tegen de 50 graden.
Dat dit op alle fronten grote gevolgen heeft moge ook duidelijk zijn. De temperaturen stijgen, er valt minder en in kortere periodes regen. Door de toenemende droogte wordt water een steeds schaarser goed voor mens, dier en voedselproductie. De ook mede hierdoor steeds verder oprukkende verwoestijning is een ander gevolg. Is het dan alleen maar kommer en kwel? Absoluut niet, wat we vooral gezien hebben is dat men de strijd aangaat voor een leefbare toekomst. De mensen zijn creatief en zoeken oplossingen die bij hun passen.
Verrassing
Gewend aan de grootschalige en intensive manier van landbouw hier in onze omgeving was een bezoek aan de Anamboyine farm een grote verassing.
Een in mijn ‘westerse” ogen nog steeds erg kleinschalig gemengd bedrijfje maar met een groot scala aan gekweekte producten en dieren, van kippen, parelhoenders tot geiten. Met een trotse eigenaar die ons zeer enthousiast rondleidde en prima in z’n eigen onderhoud kon voorzien en ook nog verder wilde uitbreiden. Zijn manier van werken diende dan ook als voorbeeld voor andere boeren.
Een ander mooi voorbeeld vond ik het onlangs ingerichte trainingscentrum dat gebruikt wordt om aan boeren in Gambibgo en daarbuiten te laten zien dat met een gemengd landbouwbedrijf(je) goede inkomsten zijn te behalen. Positieve voorbeelden van kleinschalige landbouwinnovatie op z’n Ghanees.
Nieuwe technieken
Op andere terreinen maakt men ook gebruik van nieuwere technieken en worden slimme combinaties gemaakt. Water is zoals al eerder gezegd cruciaal. Daar waar het nu vaak nog met een handpomp opgepompt moet worden en soms over grote afstanden getransporteerd vind men oplossingen door gebruik te maken van zonne-energie. Zon is er volop en het is mogelijk overal, ook op het platteland, kleine zelfstandige systemen te realiseren waarmee mbv zonne-energie, een waterput kan worden geslagen, water elektrisch opgepompt kan worden en ook andere apparatuur aangedreven kan worden.
Als Vrienden van Christopher ondersteunen wij kleinschalige plattelandsprojecten en door in gesprek te gaan met de mensen in Ghana, de problemen zelf te zien en deels te ervaren zijn we in staat samen met hen passende oplossingen te vinden. Je kent de mensen, hebt de situaties gezien, de lijnen zijn kort en we slaan de handen in elkaar.
Benieuwd naar meer reiservaringen of wat we als Vrienden van Christopher samen met iedereen die ons wil ondersteunen proberen te betekenen, kom dan 29 december a.s. naar de Torrekoel in Kronenberg.
Op de foto het trainingscentrum in Gambibgo:
Rechts (overdekt) worden parelhoenders en kippen gehouden en in een ander deel worden de geiten s nachts ondergebracht die overdag vrij rondlopen. Het bovenste gedeelte, zonder dak voor de opkweek van bomen. Links moet t.z.t. de veehouderij komen. In het midden tussen de bomen worden groenten zoals, paprika en tomaten geteeld.
Watervoorziening, met een polytank op hoogte (linksboven op de foto). Deze tank wordt gevuld met hulp van een gemotoriseerde waterpomp.
Piet Selen